تأثیر ویتامین B1 و هورمون IBA بر ریشه‌زایی و رشد سلول‌های کورتکس ریشه‌های نابجای قلمه‌های رزماری (Rosmarinus officinalis L.) در شرایط کشت هیدروپونیک

گیاه رزماری (Rosmarinus officinalis L.) از لحاظ زینتی و دارویی دارای ارزش زیادی می‌باشد. مطالعه وضعیت رشد و آناتومیک این گیاه در مرحله ریشه‌زایی قلمه‌ها اهمیت دارد. در این پژوهش، تأثیر جداگانه و همزمان ویتامین B1 (تیامین) و ایندول‌بوتیریک اسید (IBA) بر رشد طولی، ریشه‌زایی و ساختار آناتومیک ریشه‌های نابجای قلمه‌های رزماری در محیط کشت هیدروپونیک مطالعه گردید. ترکیب تیمارها با استفاده از آزمایش فاکتوریل به‌صورت 9 ترکیب تیماری حاوی سه سطح از دو ماده IBA و ویتامین B1 تعیین گردید. تیمارها به مدت دو هفته در شرایط استاندارد نور، دما و رطوبت بر قلمه‌ها اعمال شد. سپس با استفاده از مقطع‌گیری عرضی و رنگ‌آمیزی مضاعف، وضعیت آناتومیک ریشه از لحاظ مقطع عرضی، رشد سلول‌های کورتکس، تراکم ریشه‌های فرعی و تارهای کشنده با استفاده از میکروسکوپ نوری و همچنین رشد طولی قلمه‌ها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمارهای جداگانه و همزمان B1 و IBA به خوبی بر رشد طولی، مورفولوژی و آناتومی قلمه‌های رزماری در مرحله ریشه‌زایی تأثیر معنی‌دار داشت. به هر حال نتایج نشان دادند که ویتامین B1 بیشتر تأثیر بر رشد ریشه داشته است و هورمون اکسین (IBA) با تحریک تقسیم سلولی در دایره محیطیه می‌تواند ریشه‌زایی را در قلمه‌ها تحریک کند. بنابراین کاربرد همزمان این دو ماده، به‌خوبی و به‌طور چشمگیری بر تکثیر و رشد گیاه زینتی و دارویی رزماری تأثیر معنی‌دار داشته و از این دو ماده می‌توان در شرایط تجاری و مزرعه نیز استفاده نمود و حتی می‌توان در مورد سایر گیاهان زینتی که مشکل تکثیر دارند نیز استفاده نمود.